Độc đáo ẩm thực Azerbaijan

Những điều cần biết về ẩm thực Azerbaijan

Bàn ăn của người Azerbaijan là sự kết hợp đầy màu sắc của các món ăn và thành phần – một số món ăn bản địa, một số chịu ảnh hưởng từ người Thổ Nhĩ Kỳ, Anadolu, Iran và Đông Âu.

Chín vùng núi cao của đất nước mang đến cho người dân vô số sản phẩm tươi – bao gồm đào, lựu, táo, sung, nghệ tây và ớt ngọt. Trong khi cừu và gia súc được nuôi trên thảo nguyên đóng góp thịt và sữa, nhiều loại hải sản tươi sống được lấy từ biển Caspi, đồng cỏ rộng lớn và vành đai lúa cung cấp ngũ cốc cho đất nước.

Một bữa ăn truyền thống của ẩm thực Azerbaijan

Món plov tẩm nghệ tây (cơm thập cẩm) là vua của ẩm thực Azerbaijan, ngoài ra còn có các món nướng gồm thịt nướng, thịt xiên, dolma và salad nguội. Chúng thường được đi kèm với một ly rượu vang Azerbaijan hoặc rượu sherbet, một thức uống giải khát làm từ chanh, đường, nghệ tây và trái cây tươi. Các bữa ăn theo truyền thống được kết hợp với trà đen được phục vụ trong ly armudu hình hoa hồng, mà người dân địa phương uống với một lát chanh.

Azerbaijan nổi tiếng với sự đa dạng tuyệt đối của các loại súp @cntraveller

Truyền thống ẩm thực của đất nước kết tụ tại thủ đô Baku, nơi các lữ đoàn là các quán trọ ven đường dọc theo tuyến đường thương mại Con đường Tơ lụa lịch sử và có các nhà hàng thời thượng.

Thịt nướng ở Azerbaijan có một loại gia vị đặc biệt @Itinari

Trong khi đó, thực phẩm của Azerbaijan rất đa dạng và có hàng chục loại khác nhau từ sữa, thịt, bột, các món ăn từ rau củ. Sự đa dạng của ẩm thực Azerbaijan bị ảnh hưởng bởi điều kiện địa lý và địa vị xã hội của con người. Khí hậu miền núi và cận nhiệt đới đã gây ra sự phân bố rộng rãi của thịt cừu, gia cầm, cá sông và biển Caspian, cũng như trái cây và rau trong ẩm thực Azerbaijan. Gia vị rất phổ biến rộng rãi, cũng như nhiều loại thảo mộc – rau mùi tây, húng quế xanh và đen, thì là, ngò, hành lá, bạc hà, cải xoong, rau mùi, đắng và allspice, cần tây, ngải giấm, tỏi tây, kem chua…

Những món ăn nổi tiếng nhất trong ẩm thực Azerbaijan

Shah Plov

Alexander Đại đế có thể được ghi công vì đã phát minh ra món plov – truyền thuyết kể rằng nhà lãnh đạo quân sự đã dựa vào nó để nuôi quân của mình – nhưng người Azerbaijan đã thực sự chấp nhận món ăn làm từ gạo này và chế biến nó thành của riêng họ. Ngày nay, món ăn trong nồi thơm ngon này được coi là món ăn quốc gia của Azerbaijan, được làm theo ít nhất 40 công thức nấu ăn của vùng, nhưng có nhiều phiên bản khác nhau do có người nấu. Plov cơ bản được làm bằng cách xếp lớp gạo basmati hấp hoặc gạo baltali trồng tại địa phương với mơ khô, mận, nho khô, hạt dẻ và các miếng thịt cừu hoặc thịt bò.

Thành phố lớn thứ hai của Azerbaijan là Ganja lại có phiên bản đặc trưng của họ, shah plov là cơm thập cẩm được bọc trong một cái kén của bánh mì dẹt biến thành một lớp vỏ giòn, được gọi là một gazmakh khi nướng lên.

Shah Plov @nationalgeographic

 

Dushbara

Dushbara hay còn gọi là bánh bao Azerbaijan có nguồn gốc từ người Thổ Nhĩ Kỳ và tương tự như bánh tortellini. Chúng là món ăn phổ biến trong ẩm thực Azerbaijan nhưng đặc biệt phổ biến ở thủ đô Baku. Bột mỏng như giấy được cắt chính xác thành các hình vuông 3 cm – được làm từ hỗn hợp thịt cừu hoặc thịt cừu xay có hương vị bạc hà, tỏi và hành. Bánh bao được luộc và phục vụ trong nước hầm xương với tỏi nghiền, giấm và sữa chua bên cạnh. Nắn những chiếc bánh bao nhỏ xíu thành hình là một nghệ thuật có thể mất rất nhiều thời gian để hoàn thiện. Tại Azerbaijan các đầu bếp được đánh giá dựa trên kích thước của chiếc dushbara của họ: một tá chiếc bánh bao nhỏ phải vừa với một thìa súp.

Dushbara @nationalgeographic

Lavangi

Nằm kẹp giữa núi và biển, Lankaran được biết đến với ẩm thực khác biệt kết hợp giữa Talysh địa phương và các món ăn cổ điển của Azerbaijan: đặc biệt là kuku, món trứng tráng hành tây ăn kèm với bánh mì dẹt và plov được chế biến với bí ngô. Thực phẩm xuất khẩu mang tính biểu tượng nhất của Lankaran là lavangi, một món ăn gồm cá hoặc gà nhồi với hỗn hợp quả óc chó, nho khô, hành tây, cây thù du, alcha (mận xanh) và narsharab (mật đường lựu) khi kết hợp sẽ tạo ra hương vị chua ngọt.

Lavangi @nationalgeographic

Rất khó để có thể ăn món lavangi trong các nhà hàng; Bữa ăn này thường được dành cho Novruz, ngày lễ quốc gia quan trọng nhất của Azerbaijan bắt đầu vào đầu mùa xuân. Là một phần của truyền thống Novruz, các đại gia đình quây quần bên bàn tiệc để liên hoan với món ăn này và cũng là một hành động tượng trưng cho một năm ở bên nhau.

Piti

Trong ẩm thực Azerbaijan có hơn 30 món súp theo khu vực theo tên gọi của nó, mỗi món được phục vụ trong một loại nồi riêng biệt. Piti lấy tên từ chiếc nồi đất tráng men được nấu và phục vụ trong đó. Thức ăn chậm ngon nhất này theo truyền thống, nó được ninh trong ít nhất chín giờ. Thành phần chính là thịt cừu, đậu gà, khoai tây và cà chua, trong khi hương vị nhẹ nhàng đến từ nước ngâm nghệ tây và mận anh đào khô. Thành phần không quá bí mật là một lượng mỡ muối, chất béo này sẽ làm cho nước súp có kết cấu đậm đà.

Món Piti @TasteAtlas

Khi đã vào bàn ăn, món ăn được ăn thành hai phần. Đầu tiên, người ta phải đặt những mẩu bánh mì đã xé vào trong một cái bát, phủ lên chúng một lớp nhựa cây và dùng mặt sau của một chiếc thìa làm lưới lọc, đổ nước súp từ nồi bánh mì lên trên. Những gì còn lại được ăn như một phần thứ hai của món ăn. Nơi tốt nhất để thử món này là ở vùng Sheki.

Govurma

Vùng Nakhchivan màu mỡ từ lâu đã gắn liền với những khu vườn thảo mộc và vườn cây ăn trái sum suê. Dưới mặt đất, các suối khoáng tự nhiên và các mỏ muối ngầm đã tạo cảm hứng cho một nền văn hóa tự cung tự cấp và bảo quản thực phẩm. Món Govurma là món ăn đặc trưng của ẩm thực Azerbaijan được thực hiện trong suốt mùa xuân và mùa hè để đưa các gia đình đi qua mùa đông dài. Những khối thịt bê hoặc thịt cừu lớn được xâu lại và sấy khô trong 24 giờ, ướp muối, hầm, sau đó chiên trong dầu. Sau đó, thịt được chuyển vào các lọ gốm và phủ một lớp bơ đun chảy hoặc mỡ cừu. Sau bốn đến tám tuần, món này đã sẵn sàng để ăn. Nhiều món ăn địa phương sử dụng govurma, bao gồm govurma shorbasi (thịt cừu hầm), nơi thịt được kết hợp với đậu tươi và khoai tây, và bezirgani, một món súp mùa đông với cà chua, hành tây và trứng.

Govurma @slowfood-covcheg

Surhullu

Surhullu thuộc vùng miền núi Gakh, nơi có mùa đông dài ở vùng Greater Caucasus là quê hương của món ăn này. Món ăn này bao gồm thịt cừu tươi hoặc thịt khô đã chuẩn bị vào mùa xuân trước được phục vụ trong những miếng bột được làm bằng cách lăn bột bằng tay trên một tấm gỗ. Quá trình này tạo ra surhullu, có nghĩa là ‘cọ xát’ teo như tên của nó. Mì ống được luộc trong nước dùng đậm đà cho đến khi mềm trước khi phi với tỏi. Surhullu được ăn khắp vùng tây bắc Azerbaijan và rất dễ tìm thấy tại các nhà hàng và nhà nghỉ. Tại ngôi làng Ilisu, nơi có truyền thống làm khô thịt, mì ống được phục vụ trong nước dùng có nhiều thịt và nước sốt mận cay.

Surhullu

Trà đen

Trà đen xứng đáng được đề cập đặc biệt vì trà đóng một phần không thể thiếu trong văn hóa và truyền thống của Azerbaijan. Người dân địa phương uống nó trong hầu hết các bữa ăn, theo một nghi lễ cổ xưa được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.

Trong thực tế, nó đóng một vai trò ngọt ngào trong quá trình mai mối! Khi nhà trai đến thăm cô dâu, trà họ được phục vụ là một dấu hiệu cho thấy sự phù hợp có được chấp nhận hay không. Trà shirin (ngọt) biểu thị đồng ý và trà không đường biểu thị không.

Trà đen @caspiannews

Nếu bạn bước vào bất kỳ quán cà phê cay hoặc quán trà nào ở Baku và yêu cầu một tách trà, mọi người sẽ rất ngạc nhiên. Trà được phục vụ như một ấm nóng, kèm theo ít nhất là mứt và lát chanh. Một loại trà phức tạp hơn được phục vụ với các loại đồ ngọt truyền thống như pakhlava, shekerbura và những loại khác. Không có đường được thêm vào trà. Thay vào đó, sau một ngụm, một thìa mứt được ăn để làm dịu khẩu vị, sau đó là một ngụm trà khác.

Một trong những phần nổi bật của văn hóa Azerbaijan là các nghi lễ uống trà gần như thiêng liêng. Thức uống có màu sắc rực rỡ được rót vào một chiếc ly hình quả lê gọi là armuda, được phục vụ mà không có sữa. Một khối đường đi kèm, và sau đó người dân địa phương hãy cắn một miếng trước khi nhâm nhi tách trà. Lý do đằng sau phong cách kỳ quặc này bắt nguồn từ thời trung cổ khi những người cai trị hoang tưởng sợ bị ám sát bằng chất độc.

Qutab

Ngoài trái cây tươi và quả mọng mà bạn có thể mua trong những bồn nhỏ tại vườn và những nơi du lịch thì qutabs nóng hổi mới ra lò là món ăn đường phố nhất định phải có trong ẩm thực Azerbaijan! Ở nhiều nơi công cộng, và thậm chí trên đường đến Sheki, người ta có thể thấy những người phụ nữ đang lăn bột lavash một cách thành thạo, nhồi viên bột cuộn với thịt băm, rau xanh tươi hoặc pho mát rồi nướng trên một chiếc saj. Món qutab hình nửa vầng trăng sau đó được nấu chín cho đến khi giòn, trộn với bơ sữa trâu và dùng nóng! Hạt dẻ nướng, khoai tây lốc xoáy, và vòng tròn bọc trái cây cũng là những phiên bản phổ biến của món ăn này.

Qutab là một loại bánh kếp có nhân thịt, pho mát hoặc rau bina @cntraveller

Kebab

Kebab là món ăn được yêu thích của ẩm thực Azerbaijan, có những nét tương đồng với Đông Âu và Trung Đông. Nhiều loại thịt và rau gia vị khác nhau được xiên và nướng. Lyulya Kebab là một loại kebab đặc biệt bao gồm thịt cừu băm nhỏ được nướng vừa miệng trên xiên.

Món Kebab @theculturetrip

 

Fleurdelys (tổng hợp) – luhanhvietnam.com.vn

Ảnh: Internet