Ô nhiễm bụi mịn là gì: Nguyên nhân, Tác hại, Cách phòng tránh

Thời gian gần đây, ô nhiễm bụi mịn trong thành phố đang là vấn đề rất nhức nhối. Tình trạng bụi mịn như thế nào là nghiêm trọng? Bụi mịn có thể gây hại gì cho sức khỏe của chúng ta? Mời các bạn cùng tìm hiểu trong phần dưới đây.

1. Bụi mịn là gì

Đây là một trong những nguyên nhân dẫn tới tình trạng ô nhiễm không khí hiện nay. Bụi mịn hay còn gọi là bụi Nano là những hạt bụi có kích thước quá nhỏ. Kích thước của các hạt này giao động từ 10PM xuống 2.5PM, nhỏ hơn nữa có 1PM và dưới 1. Bụi có kích thước càng nhỏ thì càng dễ xâm nhập và gây nguy hại đến sức khỏe của người dân.

Ô nhiễm bụi siêu mịn tại Hà Nội (Nguồn: vtcns.com)

2. Tìm hiểu chỉ số bụi mịn – Cấp độ nào nguy hiểm

AQI là viết tắt của Air Quality Index, là chỉ số phản ánh chất lượng không khí hàng ngày bao gồm cả chỉ số đo lượng bụi mịn. Chỉ số AQI càng cao thì không khí càng ô nhiễm, thông thường chỉ số này trên 100 sẽ bị đánh giá là kém, trên 150 là xấu, trên 200 là rất xấu và trên 300 là nguy hại.

3. Tác hại bụi siêu mịn đến sức khỏe

3.1. Cơ chế thâm nhập và gây bệnh của bụi mịn

Các hạt bụi sẽ thâm nhập vào cơ thể con người thông qua đường hô hấp, tuy nhiên, mức độ xâm nhập của các hạt có sự khác nhau tùy thuộc vào kích thước của chúng. Nếu bụi kích cỡ PM10 chỉ có thể đi đến và đọng lại ở phổi người thì các hạt PM2.5 và nhỏ hơn nữa có thể luồn lách vào các túi phổi, tĩnh mạch, hệ tuần hoàn gây… suy giảm hệ miễn dịch và sức khỏe của chúng ta.

3.2. Những bệnh lý nguy hiểm gây ra từ bụi mịn

Bụi có kích thước từ PM2.5 trở xuống có thể gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm như: nhiễm độc máu, suy nhược thần kinh, bệnh tim mạch, máu khó đông… Bụi mịn gây nên nguy cơ cao mắc các bệnh về hô hấp, bệnh phổi như viêm phế quản mãn, hen suyễn… hay thậm chí là ung thư, tử vong. Theo nhiều nghiên cứu thế giới đã cho thấy, bụi mịn còn là tác nhân gây nên những biến đổi về gen, ảnh hưởng đến thai nhi và trẻ nhỏ. Với mức độ nguy hiểm của bụi mịn đang ngày càng gia tăng theo cấp số nhân như vầy, việc sắm một máy lọc không khí với công nghệ hiện đại chắc chắn sẽ là điều mà mọi gia đình cần quan tâm ngay lúc này. Hãy bảo vệ sức khỏe của bạn và người thân trước khi quá muộn.

Sắm ngay máy lọc không khí chăm sóc sức khỏe gia đình (Nguồn: csmart.vn)

4. Nguyên nhân gây ra bụi mịn

4.1. Khói bụi từ các phương tiện giao thông

Khói bụi từ các phương tiện giao thông trên đường là nguyên nhân đầu tiên gây ra bụi mịn. Các loại xe cộ xả ra ngoài môi trường các hạt sooty và oxit nitơ… góp phần làm ô nhiễm không khí. Tình trạng ô nhiễm bụi mịn trong thành phố cao hơn vùng ngoại ô phần lớn là do lượng phương tiện đi lại lớn hơn rất nhiều.

4.2. Hoạt động đốt rơm rạ, đốt rác, dùng than củi

Khi đốt rơm rạ, đốt rác vô tổ chức, con người cũng đang giải phóng ra môi trường những loại khí độc hại, các hạt bụi mịn sinh ra từ những đống tro tàn này sẽ được gió khuếch tán trong không khí. Đây là nguyên nhân xuất phát từ sự thiếu hiểu biết và ý thức kém của người dân.

4.3. Khói bụi từ nhà máy, khu công nghiệp, công trình

Thành phố càng phát triển, các công trình xây dựng, các khu công nghiệp, nhà máy càng mọc lên không ngừng. Các loại vật liệu như xi măng, đất, cát, phế liệu, khí thải… đều góp phần không nhỏ làm tăng tỷ lệ bụi, gây ô nhiễm trong thành phố.

4.4. Hiện tượng nghịch nhiệt, mù quang hóa

Khi thời tiết xuất hiện hình thái nghịch nhiệt bức xạ, hiện tượng đảo nhiệt sẽ được tăng cường, cùng với độ ẩm trong không khí sẽ khiến cho các chất bụi bẩn, ô nhiễm trong không khí bị tích tụ và ngưng kết lại tạo thành hiện tượng mù quang hóa. Hiện tượng này càng khiến cho chất lượng không khí trở nên nghiêm trọng hơn và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người dân.

4.5. Các hiện tượng tự nhiên khác

Các hiện tượng tự nhiên khác cũng góp phần tạo nên lượng bụi mịn trong không khí bao gồm sự hoạt động của núi lửa, giông, gió, lốc xoáy, bão bụi, cháy rừng… Bụi mịn cũng có thể đến từ những hạt phấn hoa hay những bào tử thực vật trong quá trình sinh trưởng.

Lượng bụi mịn trong thành phố luôn ở mức cao (Nguồn: suckhoedoisong.vn)

5. Nhận biết bụi mịn có trong không khí như thế nào

Sau khi đi ngoài đường về bạn có thể nhìn thấy trên quần áo, cặp xách phủ một lớp bụi trắng, đây là dấu hiệu minh chứng cho ô nhiễm. Các bạn cũng có thể sờ tay lên mặt, những vùng da để hở hay bặm môi để thấy được sự tồn tại của bụi trên cơ thể. Khi đi ngoài đường, các bạn sẽ thấy một lớp sương mờ, hạn chế tầm nhìn dù độ ẩm trong không khí không cao. Các bạn cũng có thể sử dụng các ứng dụng đo chỉ số AQI hoặc theo dõi chỉ số này trên các website uy tín về môi trường. Nồng độ bụi mịn tăng cao thường vào giờ cao điểm, lưu lượng xe cộ đi lại trên đường lớn, khói bụi tăng mạnh và phát tán nhanh ra môi trường.

6. Ngăn ngừa bụi mịn bằng cách nào

6.1. Đeo khẩu trang chuyên dụng chống bụi mịn

Không phải loại khẩu trang nào cũng giúp hạn chế được sự tấn công của bụi mịn. Các loại khẩu trang y tế thông dụng trên thị trường hoàn toàn không có khả năng này. Các bạn nên tìm mua khẩu trang lọc bụi và khí thải chuyên dụng chống lại bụi mịn để đảm bảo sức khỏe cho mình và người thân.

6.2. Hạn chế ra đường đi lại

Đối với những ngày có chỉ số AQI cao, các bạn cần hạn chế ra đường đi lại nếu không có công việc thật sự cần thiết. Những khung giờ cao điểm, lưu lượng xe đi lại tăng, các bạn cũng cần tránh để giảm thiểu lượng bụi hít phải trong không khí. Khi cần đi ra ngoài, các bạn nên đi tranh thủ để hạn chế thời gian di chuyển, lưu lại trên đường.

6.3. Đeo kính chắn bụi khi ra đường

Không chỉ bảo vệ mũi họng bằng việc đeo khẩu trang, các bạn cũng nên trang bị đồ bảo vệ cho đôi mắt. Sử dụng kính chắn bụi khi ra đường là một biện pháp thông minh, vừa giúp bảo vệ mắt, vừa giúp giảm lượng bụi tiếp xúc với cơ thể. Bạn có thể truy cập useful.vn để sở hữu cặp mắt kính chống bụi chuyên dụng để ngăn ngừa bụi mịn tấn công ngay hôm nay.

6.4. Vệ sinh tai mũi họng

Việc phòng ngừa chưa bao giờ là thừa thãi, các bạn cần vệ sinh tai mũi họng thường xuyên nhất là thời điểm trước và sau ngủ. Khi tham gia giao thông trên đường về, các bạn cũng cần chú ý vệ sinh luôn để tránh bụi có cơ hội xâm nhập sâu và gây hại cho sức khỏe.

6.5. Luyện tập thể dục

Tăng cường sức đề kháng của cơ thể là vô cùng cần thiết trong điều kiện môi trường tồi tệ như hiện nay. Các bạn cần luyện tập thể dục thường xuyên, cung cấp nhiều oxy cho  não và các cơ quan khác, giúp tế bào khỏe mạnh hơn để chống lại các tác nhân gây hại. Luyện tập cho cơ thể dẻo dai, săn chắc cũng là cách để tăng cường hệ miễn dịch.

6.6. Ăn uống đủ chất dinh dưỡng

Bên cạnh việc rèn luyện, việc bổ sung các chất dinh dưỡng là rất cần thiết. Các bạn cần tăng cường ăn các loại rau xanh, hoa quả… những thực phẩm này rất giàu khoáng chất, chống lão hóa và giúp cơ thể khỏe mạnh hơn. Các bạn cũng có thể bổ sung các dược phẩm có Vitamin A, E.. đặc biệt là Vitamin C để tăng sức đề kháng cho bản thân.

6.7. Loại bỏ thói quen đốt vàng mã, rơm rạ

Thói quen đốt vàng mã, rơm rạ… đã có từ rất lâu và gắn liền với cuộc sống của người dân thế hệ trước. Tuy nhiên, thói quen này hiện nay tỏ ra nhiều bất cập và một trong số đó là việc góp phần làm ô nhiễm không khí. Để bảo vệ chính mình và thế hệ sau này, các bạn cần hạn chế và loại bỏ thói quen này. Việc đốt rác tự phát cũng cần phải chấm dứt.

6.8. Trang bị máy lọc không khí tại nhà

Một trong những biện pháp bảo vệ sức khỏe chủ động của người dân hiện nay là mua máy lọc bụi siêu mịn. Các bạn nên mua các loại máy không khí chính hãng từ đơn vị cung cấp uy tín như Useful.vn để được đảm bảo về chất lượng thay vì mua hàng trôi nổi trên thị trường.

Bụi mịn có thể gây nhiều vấn đề nghiêm trọng cho sức khỏe (Nguồn: langmoi.vn)

Ô nhiễm bụi mịn là vấn đề đáng báo động hiện nay. Ngoài những nguyên nhân khách quan còn có những nguyên nhân chủ quan do chính con người. Hãy thay đổi nhận thức và thói quen của bạn để góp phần giảm ô nhiễm môi trường nhé!